Stel: je komt thuis van een dag werken en je partner vraagt hoe je vindt dat het gaat met jullie samen. Je antwoordt: ‘Nou, ik ben niet zo gelukkig, dus hoog tijd dat je daarmee aan de slag gaat’. Of als je de vraag beantwoordt met: ‘Nou gelukkig is een groot woord, maar je maakt mij wel tevreden.’ Dat klinkt vreemd, vind je niet?!
In een relatie is het bijna vanzelfsprekend: samen zorgen dat het leuk is en blijft, goed verbonden blijven en elkaar waarderen. Met de nadruk op samen. Waarom lijkt dit op werk soms zo anders? In sommige organisaties voert het idee dat de werkgever (zij) je tevreden moet houden de boventoon en in andere organisaties proef je een sentiment van: ‘als medewerkers (zij) maar betrokken zijn bij ons (de organisatie)’.
Werkgeluk gaat over ‘wij’.
Bij (werk)geluk ligt het anders. Dit leg je niet op het bordje van de ander. Daar spelen zowel jijzelf als je omgeving een rol in. Voor wie het model ‘de 8 van Werkgeluk’ nog niet kent: je ziet het hiernaast. Werkgeluk komt tot stand door acht factoren die zijn verdeeld over een ik-kant en een wij-kant.
De wij-kant zijn de factoren die echt vanuit samen/verbinding tot stand komen. Hiervoor heb je elkaar nodig. De ik-kant kun jij als individu wat meer beïnvloeden, door positieve keuzes te maken in je werk en regie te nemen over wat je belangrijk vindt in je werk.
De 8 van Werkgeluk
Dit model laat zien welke factoren het meest belangrijk zijn als het gaat om het ontstaan van werkgeluk.
Geluk heeft geen zij-kant
Hoe wordt aangekeken tegen ‘ik’ en ‘wij’ is sterk verweven met de cultuur in een organisatie. In meer hiërarchisch georganiseerde organisatiestructuren, waarbij van medewerkers volgzaamheid wordt verwacht, is het zelf de touwtjes in handen nemen voor medewerkers een grote stap. Vanuit een perspectief van een medewerker kan het gevoel bestaan: ‘Er wordt mij niks gevraagd. Ik doe wat ze vragen en als er problemen of uitdagingen zijn, lossen ‘zij’ (directie, MT) het maar op.’
Samen werken aan werkgeluk: waar begin je?
Voor werkgeluk ga je samen aan de slag. Hoe werk je ernaar toe? Dit vraagt aandacht, vertrouwen en inspanning aan beide kanten van ‘de 8’.
1. Begin met een goed & intrinsiek verhaal. Vanaf nu gaan we het samen doen.
Wat vind je belangrijk aan werkgeluk? Waarom wil je hiervoor gaan? Hoe kijk je aan tegen werkgeluk? Vorm je eigen visie en draag deze uit.
2. Vraag om mee te denken.
Werkgeluk maak je samen. Het is mooi om al vanaf je hiermee aan de slag wilt, dit samen met medewerkers te doen.
3. Niet (meer) wijzen. Je krijgt ruimte.
Je verlangt dat medewerkers zelf positieve keuzes maken in hun werk. Dat vraagt ruimte en het is mooi als medewerkers die ruimte voelen.
4. Bouw vertrouwen.
Vertrouwen is géén truc en het mogen krijgen van vertrouwen vraagt tijd. Werkgeluk bouw je in verbinding. Check bij jezelf: is dit écht waar je in gelooft? Ja? Dan kun je ervoor gaan! Ja, maar vind je het spannend om los te laten? Begrijpelijk! Deel je onzekerheden en vraag medewerkers om je te helpen. Zie je het als een trend of gewoon een handigheid in tijden van krapte op de arbeidsmarkt of om je bedrijf in een mooie etalage te zetten? Laat het dan los. Werken aan werkgeluk volgens de 8 van Werkgeluk valt of staat op vertrouwen & authenticiteit.
5. Verbondenheid, dit lukt niet op afstand.
Wees dichtbij, laat je zien, stel vragen en wees nieuwsgierig en betrokken bij er gebeurt op de werkvloer. Verbondenheid creëer je niet door op afstand te blijven.
6. Ga in gesprek over geluk.
Start een gesprek over werkgeluk, verwachtingen en dromen. Je kunt hiervoor de 8 van Werkgeluk continu als leidraad gebruiken. Welke verwachtingen zijn er, waar wil je als organisatie naar toe, hoe worden de 8 factoren van Werkgeluk beleefd en waar kunnen we extra ruimte bieden voor ontwikkeling en groei? Je kunt de 8 factoren van Werkgeluk ook meten in een onderzoek. Daarmee zie je hoe de 8 factoren breed in de organisatie wordt beleefd. Via een persoonlijke terugkoppeling op een werkgeluksvragenlijst zien medewerkers ook wat hen blij maakt in het werk en kunnen ze reflecteren op wat minder bijdraagt aan het werkgeluk en welke positieve keuzes ze nog kunnen maken. Het is een prachtig instrument voor gesprekken tussen medewerkers en leidinggevenden.
Werkgeluk als wisselwerking
Werkgeluk ontstaat dus in wisselwerking en heeft duidelijk geen zij-kant. Je maakt het samen! Soms zijn de ik-kant en de wij-kant dan ook meer verweven dan het model ‘De 8 van Werkgeluk’ op het eerste oog laat zien. Onderstaand citaat van een medewerker in een garage geeft dat heel treffend weer.
''Mijn ontwikkeling vind ik belangrijk en de feedback van mijn manager en regio manager helpt daarbij. Dit is gouden informatie om te ontwikkelen.'
Je wilt jezelf ontwikkelen en om dat te laten lukken, is feedback van je leidinggevende onontbeerlijk. Voor het goed ontvangen en aannemen van feedback is dan weer een vertrouwensbasis (wij-kant) nodig tussen een medewerker en een leidinggevende. De kans dat je de feedback van een leidinggevende die je ‘hoog hebt zitten’ aanzet tot leren is groter dan de feedback van een leidinggevende waar je geen vertrouwen in hebt.
Positieve keuzes maken & regie nemen in je werk: hoe doe je dat?
Aan de ik-kant betekent werkgeluk: leiderschap nemen over je werk. Dat heeft niks met ego en gaan voor jezelf te maken, want het leuke is dat als je regie neemt over je werk, dit ook weer kan bijdragen aan het werkgeluk van je collega’s.
Regie nemen over je werk (ik-kant) in de praktijk:
- Kies werk dat bij je past. Het staat lekkerder op in de ochtend als je weet dat er leuk werk op je wacht :-).
- Zoek de uitdaging in je werk, benut kansen om wat te leren en jezelf te ontwikkelen. Dat houdt je geboeid en maakt dat je ook gemakkelijker nieuwe kennis en inzichten deelt met je collega’s.
- Span je in om een leuke, behulpzame collega te zijn. Zoek actief de verbinding met collega’s, ook die je minder vaak ziet of spreekt.
- Spreek je waardering uit voor collega’s die dit verdienen.
- Deel je feedback en stel jezelf open voor het ontvangen van feedback. Daarmee bouw je mee aan een positieve leercultuur.
